Ouders

Een ziekenhuisopname

Wanneer uw kind in het ziekenhuis moet worden opgenomen, kan dit ingrijpend zijn voor het hele gezin. Een ziekenhuisopname veroorzaakt vaak gevoelens van angst, verwarring, onzekerheid en machteloosheid bij kinderen en ouders. Daarnaast kan er sprake zijn van levensgevaar. Gelukkig is in de afgelopen decennia de zorg verbeterd, onder andere door meer en betere mogelijkheden voor behandeling. De academische ziekenhuizen in Nederland hebben een intensive care afdeling voor kinderen. Dit wordt ook wel een PICU (Pediatric Intensive Care Unit) of kinder Intensive Care genoemd. Ruim 5000 kinderen worden per jaar opgenomen op één van de PICU’s in Nederland. Ongeveer de helft van deze opnames is plotseling en onverwacht. Een opname van uw kind op een PICU gaat vaak gepaard met veel heftige emoties en stress.

Op deze website kunt u lezen wat stress nou precies is, wat er kan gebeuren als stress te lang aanhoudt en wat u kan doen voor uzelf en voor uw kind tijdens en na de opname.

 

Stress en de posttraumatische stress-stoornis

 

Wat is stress

Wat verstaan we nou eigenlijk onder stress? Lees hieronder meer over wat stress is, hoe stress ontstaat en wat veelvoorkomende stressreacties zijn van ouders en kinderen tijdens en na een ziekenhuisopname.

Iedereen heeft wel eens last van stress. Maar wat is stress nou eigenlijk? Stress is een chemische reactie van ons lichaam die we ervaren als we in contact komen met een situatie die we als bedreigend, ingrijpend of spannend ervaren, zoals een ziekenhuisopname.

Tijdens een stressvolle gebeurtenis maakt ons lichaam stresshormonen aan. Dit heeft als gevolg dat de hartslag omhoog gaat, de bloeddruk stijgt en de spieren zich aanspannen. Op deze manier zijn wij extra alert en in staat snel te reageren. Dit zijn automatische reacties om ons te beschermen, zodat wij de situatie de baas blijven.

Gedurende de spannende ziekenhuisopname blijven deze stresssystemen geactiveerd. Sommige ouders beschrijven bijvoorbeeld dat zij tijdens de ziekenhuisopname van hun kind op de automatische piloot functioneerden of dat zij de opname in een roes hebben beleefd.

Stress hoeft niet per definitie slecht te zijn. Wanneer stress echter langdurig blijft bestaan, kan het leiden tot beperkingen in het functioneren. Het kan leiden tot extreme vermoeidheid en emotionele klachten zoals somberheid.

Veelvoorkomende stressreacties van ouders tijdens en na een ziekenhuisopname zijn:

  • Angstig zijn of snel van streek raken
  • Zich machteloos voelen
  • Alles op de automatische piloot doen
  • Constant bij het kind willen blijven
  • Overmatig waakzaam of schrikachtig zijn
  • Prikkelbaar zijn en minder kunnen hebben
  • Moeite hebben met slapen of eten
  • Het overzicht kwijt zijn
  • Moeite hebben met concentreren
  • Nare en soms plotseling opkomende herinneringen aan de ziekenhuisopname hebben
  • Nachtmerries hebben die te maken hebben met de ziekenhuisopname
  • Zich schuldig voelen

Veelvoorkomende stressreacties van kinderen tijdens en na een ziekenhuisopname zijn:

Baby’s en jonge kinderen

  • Onrustig en overprikkeld zijn
  • Moeite hebben met slapen of eten
  • Angstig of schrikachtig zijn en snel van streek raken
  • Weer gaan bedplassen of duimzuigen

Oudere kinderen

  • Chagrijnig, opstandig of boos zijn
  • Zich afzonderen of juist aanhankelijker zijn
  • Zich alleen voelen en vrienden en familie missen
  • Moeite hebben met slapen of eten
  • Nare en soms plotseling opkomende herinneringen aan de ziekenhuisopname hebben
  • Nachtmerries hebben (over de ziekenhuisopname of zonder een duidelijke inhoud)
  • Moeite hebben met concentreren

Bovenstaande klachten kunnen leiden tot beperkingen in het dagelijks functioneren. Gelukkig is stress goed te behandelen. Het is daarom belangrijk om contact op te nemen met een professional als stressreacties in de eerste maand na de ziekenhuisopname niet verminderen en als u zich herkent in bovenstaande klachten. Is dit bij u of uw kind het geval? Kijk dan vooral bij het kopje ‘Wat kunt u doen tegen stressklachten?’.

Lees meer...

Posttraumatische stress-stoornis

Sommige mensen blijven na een ziekenhuisopname langdurig last houden van stressklachten. Dit kan leiden tot het ontwikkelen van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Lees hier meer over wat PTSS is en hoe vaak het voorkomt bij kinderen en ouders na een ziekenhuisopname.

Bij een deel van de ouders en kinderen zullen stressreacties vanzelf verdwijnen als meer controle over de situatie wordt verkregen en de situatie stabieler wordt. Gezinnen kunnen daarna zelfs sterker en hechter worden.

Bij ongeveer een derde van de ouders en kinderen verminderen de stressreacties niet. Kinderen en ouders kunnen de ziekenhuisopname dan niet goed verwerken en kunnen een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) ontwikkelen. Dit is niet abnormaal en komt best vaak voor. Zo ontwikkelt 5 tot 23% van de kinderen die op een intensive care afdeling zijn opgenomen PTSS. Bij ouders ligt dit percentage rond de 25% 3 maanden na de intensive care opname.

PTSS wordt gekenmerkt door de volgende klachten:

  • Herbelevingen (het terugkeren van de traumatische gebeurtenis in dromen of flashbacks)
  • Vermijdingsreacties (het vermijden van situaties/plekken/personen/gedachten/gevoelens die samenhangen met de traumatische gebeurtenis)
  • Negatieve veranderingen in gedachten en stemming, zoals:
    • Onvermogen om bepaalde delen van de gebeurtenis te herinneren
    • Aanhoudende negatieve gedachten over jezelf, anderen of de wereld (bijvoorbeeld ‘Ik ben schuldig’, ‘Ik ben slecht’ of ‘De wereld is gevaarlijk’)
    • Aanhoudende negatieve gemoedstoestand (angst, boosheid, afschuw, schuld, schaamte)
    • Duidelijk verminderde belangstelling voor of deelname aan belangrijke activiteiten
    • Gevoelens van onthechting of vervreemding van anderen
    • Aanhoudend onvermogen om positieve emoties te ervaren, zoals geluk, voldoening of liefdevolle gevoelens.
  • Verhoogde spanning, prikkelbaarheid, schrikachtigheid en slaapproblemen
    • Prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen
    • Roekeloos of zelfdestructief gedrag
    • Overdreven waakzaamheid en alertheid
    • Overdreven schrikreacties
    • Concentratieproblemen
    • Verstoring van de slaap (zoals moeite met in- of doorslapen of onrustige slaap)
Lees meer...

Wat kunt u doen tegen stressklachten?

Download hieronder het

Voorlichtingsmateriaal

Uw kind in het ziekenhuis

Uw kind is opgenomen in het ziekenhuis. Een opname in het ziekenhuis is vaak ingrijpend en kan bij ouders en kinderen stress veroorzaken. Lees hieronder wat veelvoorkomende stressreacties zijn bij kinderen en ouders en vind ook tips hoe u hier in het ziekenhuis mee om kunt gaan.

Uw kind na het ziekenhuis

Een opname in het ziekenhuis kan ingrijpend zijn. Ouders en kinderen kunnen dan ook na de ziekenhuisopname nog last hebben van stress. Lees hier meer over en vind tips hoe u hier na het ziekenhuis mee om kunt gaan.